Speech on Pandit Jawaharlal Nehru in Marathi- आज आपण भारताच्या इतिहासातील एका महान आणि दूरदर्शी नेत्याबद्दल बोलणार आहोत—ते म्हणजे आपले पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू, ज्यांना आपण प्रेमाने “चाचा नेहरू” म्हणून ओळखतो. त्यांनी आपलं संपूर्ण आयुष्य आधुनिक, प्रगतीशील आणि एकसंध भारत निर्माण करण्यासाठी समर्पित केलं. त्यांच्या योगदानामुळेच आज आपला देश एका लोकशाही मार्गाने विकासाच्या दिशेने वाटचाल करत आहे.
नेहरूजींचं मुलांवरचं प्रेम सर्वश्रुत आहे. “आजची मुलं उद्याचा भारत घडवतील,” या त्यांच्या विश्वासातूनच त्यांना प्रत्येक लहानग्याच्या मनात एक विशेष स्थान मिळालं आहे. म्हणूनच त्यांचा वाढदिवस, १४ नोव्हेंबर, आपण बालदिन म्हणून मोठ्या उत्साहाने साजरा करतो. हा दिवस आपल्याला त्यांच्या प्रेमाची, मूल्यांची आणि चांगल्या भविष्यासाठी त्यांनी पाहिलेल्या स्वप्नांची आठवण करून देतो.
तुम्ही शालेय विद्यार्थी असा, शिक्षक असा किंवा एखाद्या सांस्कृतिक कार्यक्रमाची तयारी करत असा, पंडित नेहरूंबद्दल भाषण देणे नेहमीच एक प्रेरणादायी अनुभव असतो. या ब्लॉगमध्ये आम्ही तुमच्यासाठी पंडित जवाहरलाल नेहरूंवरील एक सोपं, प्रभावी आणि प्रेरणादायक मराठी भाषण तयार केलं आहे. हे भाषण स्पर्धा, संमेलने किंवा बालदिन साजरा करण्यासाठी अगदी योग्य आहे.
चला तर मग, शांतता, प्रगती आणि प्रेमाचा संदेश देणाऱ्या या नेत्याच्या कार्याबद्दल जाणून घेऊया आणि त्यांना आपल्या भाषणातून आदरांजली वाहूया!
पंडित जवाहरलाल नेहरू भाषण मराठीत | Speech on Pandit Jawaharlal Nehru in Marathi
आज दिनांक १४ नोव्हेंबर. प्रिय विद्यार्थी मित्रांनो, अध्यक्ष महोदय, तसेच या कार्यक्रमात उपस्थित असलेले माझे आदरणीय गुरुजन आणि सर्व स्कूल कर्मचारी वर्ग!
तुम्हा सर्वांना माहीतच आहे की आज आपण एका खास निमित्ताने इथे एकत्र जमलो आहोत. आजचा दिवस म्हणजे बालदिन! आणि आपण हा बालदिन आपल्या स्वतंत्र भारताचे पहिले पंतप्रधान पंडित जवाहरलाल नेहरू यांच्या जन्मदिनानिमित्त, म्हणजेच दरवर्षी १४ नोव्हेंबर रोजी मोठ्या उत्साहाने साजरा करतो.
मित्रांनो, पंडित जवाहरलाल नेहरूंचा जन्म १४ नोव्हेंबर १८८९ रोजी अलाहाबाद येथे झाला. भारताच्या स्वातंत्र्य चळवळीत त्यांचा सिंहाचा वाटा होता. गांधीजींच्या नेतृत्वाखालील स्वातंत्र्यसंग्रामात ते हिरिरीने सहभागी झाले. साधे राहणीमान आणि साधा आहार त्यांना प्रिय होता.
त्यांचं शिक्षणही उच्च दर्जाचं होतं. प्राथमिक आणि माध्यमिक शिक्षणानंतर त्यांनी केंब्रिज येथील ट्रिनिटी महाविद्यालयातून पुढील शिक्षण पूर्ण केलं आणि १९१२ मध्ये ते एल.एल.बी. (बॅरिस्टर) ही पदवी घेऊन भारतात परतले. वकील म्हणून त्यांनी काम सुरू केलं, पण लवकरच ते महात्मा गांधीजींच्या विचारांनी इतके प्रभावित झाले की, त्यांनी वकिली सोडून राजकारणात प्रवेश केला आणि गांधीजींना आपले गुरु मानले.
सुभाषचंद्र बोस आणि पंडितजींनी एकत्र येऊन युवक वर्गाच्या इच्छा-आकांक्षांवर विशेष लक्ष दिले. स्वातंत्र्य मिळवण्यासाठी त्यांना अनेकदा तुरुंगवास भोगावा लागला. १९३१ मध्ये ते राष्ट्रीय काँग्रेसच्या अधिवेशनाचे अध्यक्ष म्हणून निवडून आले. ‘चले जाव’ या ऐतिहासिक चळवळीत त्यांनी सक्रिय सहभाग घेतला. भारतमातेला पारतंत्र्यातून मुक्त करणे हेच त्यांचे मुख्य ध्येय होते.
त्यांच्या जीवनातील एक भावनिक प्रसंग म्हणजे त्यांच्या वडिलांचा मृत्यू. १९३१ मध्ये वडील निरोप घेताना त्यांना म्हणाले होते, “तुम्ही आणि तुमचे सर्व सहकारी स्वातंत्र्य मिळविल्याशिवाय राहणार नाही. परमेश्वर तुम्हाला निश्चित प्रेरणा देईल.” वडिलांचा हा विश्वास आणि शोक त्यांना सहन करावा लागला, पण त्यांनी देशाला स्वातंत्र्य मिळवून देण्याचा संकल्प सोडला नाही. त्यांची पत्नी कमलाबाई यांनीही स्वातंत्र्यसंग्रामात उडी घेतली आणि त्यांना सक्रिय साथ दिली.
९ ऑगस्ट १९४२ रोजी सुरू झालेल्या ‘चले जाव’ मोहिमेमुळे इंग्रजांना कायमचे भारत सोडून जावे लागले आणि १५ ऑगस्ट १९४७ रोजी आपला देश स्वतंत्र झाला. देशातील लोक मुक्तपणे श्वास घेऊ लागले. स्वातंत्र्याची घोषणा होताच देशभरात तिरंगा फडकवण्यात आला आणि पंडित जवाहरलाल नेहरू यांची भारताचे पहिले पंतप्रधान म्हणून निवड झाली.
मित्रांनो, पंडितजींना गुलाबाचे फूल खूप आवडायचे आणि ते नेहमी आपल्या कोटावर गुलाबाचे फूल लावत असत. पण यापेक्षाही त्यांना जास्त प्रिय होते, ते म्हणजे लहान मुले. लहान मुले त्यांना प्रेमाने ‘चाचा नेहरू’ म्हणत असत. ते मुलांवर खूप प्रेम करत. ते म्हणायचे, “मुले ही देवघरची फुले आहेत.”
याच प्रेमाची एक आठवण म्हणजे मुंबईतील शिवाजी पार्कवर जमलेला दीड लाख मुलांचा विशाल मेळावा. मुलांनी त्यांना कार्यक्रमाचे निमंत्रण दिले आणि पंतप्रधान असूनही, त्यांनी आपले महत्त्वाचे काम बाजूला ठेवून मुलांच्या कार्यक्रमात हजेरी लावली. मुलांना त्यांच्या गळ्यात हार घालायचा होता, पण मुलांची उंची कमी असल्याने त्यांनी स्वतःच वाकून हार स्वीकारला आणि काही मुलांसाठी तर ते खाली वाकले. मुलांच्या टाळ्या आणि आनंदी चेहऱ्यांकडे पाहून ते हसत राहायचे. त्यांच्या याच प्रेमळ आठवणींमुळे आणि मुलांवरील निस्सीम प्रेमामुळे त्यांचा जन्मदिवस, १४ नोव्हेंबर, बालदिन म्हणून साजरा केला जातो.
पंडितजींनी केवळ स्वातंत्र्य मिळवून दिले नाही, तर त्यांनी आधुनिक भारताचा पाया रचला. देशाची राजकीय अर्थव्यवस्था आणि संपूर्ण देश एका लेखी योजनेत चालावा यासाठी डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांनी तयार केलेले भारतीय संविधान त्यांनी सुभाषचंद्र बोस आणि सरदार वल्लभभाई पटेल यांच्या मदतीने स्वीकारले.
१५ ऑगस्ट १९४७ ते २७ मे १९६४ या १३ वर्षांहून अधिक काळ त्यांनी पंतप्रधान पदावर राहून भारताचा जगात गौरव वाढवला. त्यांची आंतरराष्ट्रीय विषयांवरची पकड जबरदस्त होती. राजकीय विषयांवर चर्चा करताना ते आपल्या प्रभावी वक्तृत्वाने भारताची बाजू जगाला अचूक पटवून देत असत.
२७ मे १९६४ रोजी, वयाच्या ७४ व्या वर्षी त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला. त्यांच्या निधनाने देशाला मोठा धक्का बसला.
अशा या महान स्वातंत्र्यसैनिक, पंतप्रधान आणि बालकांच्या लाडक्या ‘चाचा नेहरू’ यांना मी कोटी-कोटी प्रणाम करतो. त्यांच्या आत्म्याला शांती मिळो.
बालदिनाच्या या शुभप्रसंगी तुम्हा सर्वांना खूप खूप शुभेच्छा देतो आणि माझे भाषण संपवतो.
जय हिंद! जय भारत!
आणखी वाचा: लोकमान्य टिळक भाषण मराठी | Lokmanya Tilak Speech in Marathi
आणखी वाचा: महात्मा ज्योतिबा फुले भाषण | Mahatma Jyotiba Phule Speech in Marathi
प्रिय वाचकांनो, या ब्लॉगचा शेवट करताना एक गोष्ट स्पष्ट होते की, पंडित जवाहरलाल नेहरू हे फक्त भारताचे पहिले पंतप्रधान नव्हते, तर ते एका आधुनिक, प्रगतीशील आणि धर्मनिरपेक्ष भारताचे स्वप्न पाहणारे दूरदर्शी होते. मला मनापासून आशा आहे की या ब्लॉगमध्ये दिलेले मराठी भाषण आणि त्यामागची भूमिका तुम्हाला केवळ शाळेतील किंवा कॉलेजमधील कार्यक्रमासाठी मदत करेल असे नाही, तर तुम्हाला नेहरूंच्या विचारांची खरी खोली समजून घेण्यासही मदत करेल. तुमच्या भाषणाची तयारी आता खूप सोपी झाली असेल, यात शंका नाही!
भाषण देणे म्हणजे केवळ पाठ केलेले शब्द बोलणे नसते. ज्या नेत्याने आपले संपूर्ण आयुष्य राष्ट्रसेवेसाठी, वैज्ञानिक दृष्टिकोन (Scientific Temper) वाढवण्यासाठी आणि समानतेसाठी समर्पित केले, त्यांच्याबद्दल कृतज्ञता आणि आदर व्यक्त करण्याची ही एक सुवर्णसंधी आहे. तुमच्या भाषणातून श्रोत्यांना केवळ नेहरूजींनी स्वातंत्र्यलढ्यात दिलेले योगदान समजणार नाही, तर मुलांवरील त्यांचं निस्सीम प्रेम आणि एका उज्ज्वल, सुशिक्षित राष्ट्राचं त्यांनी पाहिलेलं स्वप्नही प्रभावीपणे पोहोचेल.
या भाषणाचा उपयोग करून तुम्ही तुमचा आदर व्यक्त करा, पण त्याचबरोबर एक जबाबदार नागरिक म्हणून विचार करा. नेहरूंचे विचार आजही आपल्याला मार्गदर्शन करत आहेत. त्यांनी ज्या मजबूत, एकजूट आणि तरुण ऊर्जेने भरलेल्या भारताचे स्वप्न पाहिले होते, तो भारत प्रत्यक्षात साकार करण्याची जबाबदारी आता आपल्या सर्वांची आहे.
म्हणून, यापुढे जेव्हाही तुम्ही व्यासपीठावर उभे राहाल, तेव्हा केवळ आत्मविश्वासाने आणि स्पष्टतेने बोलू नका, तर नेहरूंच्या मूल्यांवर चालत—म्हणजेच शांतता, लोकशाही आणि आधुनिक विचारांना महत्त्व देत—आपल्या नेत्याला खरी आदरांजली वाहा. आपल्या कृती आणि शब्दांतून त्यांचा वारसा जिवंत ठेवूया!