शिक्षक दिन भाषण | Teachers day speech in Marathi | 5 सप्टेंबर 2025

Teachers day speech in Marathi – शिक्षक दिन… आपल्यापैकी प्रत्येकाच्या आयुष्यात या दिवसाला एक खास स्थान आहे, नाही का? हा दिवस म्हणजे आपल्या जीवनाला दिशा देणाऱ्या, आपल्याला घडवणाऱ्या आणि समाजाला आकार देणाऱ्या शिक्षकांच्या अमूल्य भूमिकेचा सन्मान करण्याचा एक खास प्रसंग. भारतात, आपण दरवर्षी ५ सप्टेंबर रोजी हा दिवस मोठ्या उत्साहात साजरा करतो. भारताचे दुसरे राष्ट्रपती आणि महान शिक्षणतज्ञ डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांच्या जयंतीनिमित्त हा दिवस साजरा केला जातो.

हा दिवस केवळ शिक्षकांप्रती (Teachers day speech in Marathi ) कृतज्ञता व्यक्त करण्यासाठी नाही, तर शिक्षणाचं महत्त्व आणि आपल्याला ज्ञानाच्या मार्गावर नेणाऱ्या, शहाणपण शिकवणाऱ्या या महान व्यक्तींबद्दल चिंतन करण्यासाठीही आहे. शाळा, महाविद्यालये आणि इतर शैक्षणिक संस्थांमध्ये शिक्षक दिन मोठ्या उत्साहात साजरा होतो. या दिवशी विद्यार्थ्यांकडून शिक्षकांसाठी खास कार्यक्रम आयोजित केले जातात, ज्यात मनापासून भाषणं, सांस्कृतिक कार्यक्रम आणि विविध उपक्रमांद्वारे शिक्षकांबद्दल आदर आणि कौतुक व्यक्त केलं जातं.

या सर्व उपक्रमांमध्ये, भाषणाला एक विशेष महत्त्व आहे. कारण, भाषणाच्या माध्यमातून विद्यार्थी त्यांच्या भावना, शिक्षकांशी निगडित आठवणी आणि त्यांना मिळालेली प्रेरणा स्वतःच्या शब्दांत मांडू शकतात. एक प्रभावी आणि मनापासून दिलेलं भाषण केवळ शिक्षकांच्या अथक परिश्रमांचा आणि समर्पणाचा आदरच करत नाही, तर इतरांनाही शिक्षकांचं महत्त्व आणि त्यांच्याप्रती आदरभाव जपायला शिकवतं.

या ब्लॉगमध्ये, आपण शिक्षक दिनाचं महत्त्व, शिक्षकांच्या योगदानावर कसं बोलावं आणि एक उत्तम शिक्षक दिन भाषण (Teachers day speech in marathi) कसं तयार करावं, याबद्दल सविस्तरपणे जाणून घेणार आहोत. चला तर मग, तुमच्या लाडक्या शिक्षकांना तुमच्या शब्दांनी आदरांजली वाहण्यासाठी तयार व्हा!

शिक्षक दिन भाषण | Teachers day speech in Marathi

आजच्या या पवित्र शिक्षक दिनाच्या (Teachers day) कार्यक्रमासाठी उपस्थित असलेले, विद्येची देवता सरस्वती माता शारदा मातेच्या प्रतिमेस वंदन करून, आजच्या कार्यक्रमाचे प्रमुख पाहुणे सरपंच साहेब, माझ्या आदरणीय शाळेचे मुख्याध्यापक साहेब, तसेच उपस्थित सर्व गुरुजन वर्ग, माझ्या प्रिय विद्यार्थी आणि विद्यार्थिनी मित्रांनो, आणि या कार्यक्रमासाठी आवर्जून उपस्थित असलेले पालकवृंद, तुम्हा सर्वांना माझा सस्नेह नमस्कार!

आज आपण सर्वजण या शाळेच्या प्रांगणात एका अत्यंत महत्त्वाच्या आणि पवित्र कार्यासाठी एकत्र जमलो आहोत. आजचा दिवस म्हणजे, आपल्या जीवनाला आकार देणाऱ्या, अज्ञानाचा अंधार दूर करून ज्ञानाची ज्योत पेटवणाऱ्या गुरुजनांप्रती कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा दिवस. दरवर्षीप्रमाणे याही वर्षी आपण मोठ्या उत्साहात शिक्षक दिन साजरा करत आहोत.

मित्रांनो, आजचा हा दिवस आपण भारताचे दुसरे राष्ट्रपती, महान तत्त्वज्ञ, शिक्षणतज्ञ आणि भारतरत्न डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांच्या जयंतीनिमित्त साजरा करतो. शिक्षकी पेशा हा किती उदात्त आहे, हे त्यांनी आपल्या कृतीतून आणि विचारांतून दाखवून दिले. त्यांचे शिक्षण क्षेत्रातील योगदान अतुलनीय आहे, म्हणूनच त्यांच्या स्मृतिप्रीत्यर्थ हा दिवस ‘शिक्षक दिन’ म्हणून साजरा करणे हे आपले परम कर्तव्य आहे.

विद्यार्थी मित्रांनो, शिक्षक हे एक असे अनमोल साधन आहे, ज्यांच्या मार्गदर्शनाखाली अनेक युगांतरे, अनेक महापुरुष आणि युगपुरुष घडले. भारताच्या इतिहासात डोकावून पाहिले तर, आपल्याला अनेक उदाहरणे मिळतील. जसे की, भारतीय संविधानाचे शिल्पकार डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर, ज्यांनी विषमतेचा अंधार भेदून ज्ञानाचा प्रकाश मिळवला; अंतराळात भरारी घेणारी पहिली भारतीय महिला कल्पना चावला, आणि भारताचे माजी पंतप्रधान राजीव गांधी, यांसारख्या अनेक दिग्गजांच्या यशामागे त्यांच्या शिक्षकांचा मोलाचा वाटा होता. शिक्षक हेच तर आपले दुसरे आई-वडील असतात.

पहिले गुरु आपली आई असते, जी आपल्याला जगाची ओळख करून देते; आणि दुसरे गुरु आपले शिक्षक असतात, जे आपल्याला योग्य-अयोग्य काय, हे शिकवतात, आयुष्यात पुढे कसे जायचे याचे ज्ञान देतात. म्हणूनच, आपल्या गुरुजनांचा नेहमी आदर, मान आणि सन्मान केला पाहिजे. कारण कोणत्याही समाजात, कोणत्याही व्यक्तीच्या जडणघडणीत शिक्षकांचा सिंहाचा वाटा असतो. ते केवळ पुस्तकी ज्ञान देत नाहीत, तर चांगले नागरिक घडवतात, समाजाला दिशा देतात.

मित्रांनो, शिक्षकांबद्दल बोलताना मला एका मराठी शिक्षकांनी म्हटलेले वाक्य आठवते, की हल्लीचे विद्यार्थी शिक्षकांना तितकेसे जुमानत नाहीत. शिक्षकांप्रति असलेला आदर, सन्मान आणि शिस्त कुठेतरी कमी होताना दिसत आहे. विद्यार्थ्यांमध्ये मद्यपान करणे, मर्यादा सोडून वागणे, किंवा शिक्षकांशी वाद घालणे अशा घटना दुर्दैवाने वाढताना दिसतात. हे चित्र निश्चितच चिंताजनक आहे. शिक्षकांना नेहमीच हे माहीत असते की, ते कधीच विद्यार्थ्यांमध्ये भेदभाव करत नाहीत. त्यांच्यासाठी प्रत्येक विद्यार्थी समान असतो. ते प्रत्येक विद्यार्थ्याला एकाच नजरेने पाहतात आणि त्यांना चांगल्या प्रकारे मार्गदर्शन करण्याचा प्रयत्न करतात. प्रत्येक विद्यार्थ्याने अभ्यासात परिपूर्ण व्हावे, आयुष्यात यशस्वी व्हावे, हीच त्यांची नेहमी कळकळीची इच्छा असते. (Teachers day speech in Marathi )

कधीकधी, विद्यार्थ्यांना शिस्त लावण्यासाठी किंवा त्यांना योग्य मार्गावर आणण्यासाठी शिक्षकांना शिक्षा करावी लागते. परंतु ती शिक्षा नसते, तर तो ज्ञानाच्या आशीर्वादाचाच एक भाग असतो, ज्यामुळे विद्यार्थी आपल्या चुका सुधारतात आणि योग्य मार्गावर येतात. पण आजची परिस्थिती थोडी वेगळी आहे. जर शिक्षकांनी विद्यार्थ्यांना शिक्षा केली, तर अनेक पालक लगेच शाळेत येऊन वाद घालतात. या भीतीमुळेच कदाचित शिक्षकही विद्यार्थ्यांना शिस्त लावण्यास कचरतात. याचाच परिणाम म्हणून काही विद्यार्थी परीक्षेत गैरमार्गांचा अवलंब करतात, कारण त्यांना शिक्षेची भीती नसते. आजच्या विद्यार्थ्यांनी खऱ्या अर्थाने शिक्षकांना समजून घेणे आवश्यक आहे. जे विद्यार्थी शिक्षणात थोडे कमजोर आहेत, त्यांनी शिक्षकांना प्रेमाने आपले प्रश्न विचारावे आणि शिक्षकांनीही त्यांना तेवढ्याच प्रेमाने समजून सांगावे. शिक्षणाशिवाय तरणोपाय नाही, हे सत्य विद्यार्थ्यांनी जाणले पाहिजे.

मित्रांनो, केवळ विद्यार्थ्यांच्याच नाही तर सरकारनेही शिक्षकांच्या खांद्यावर अनेक जबाबदाऱ्या टाकल्या आहेत. शिक्षकांना केवळ शिकवण्याचं काम नाही, तर अनेक प्रकारची शासकीय कामेही करावी लागतात. यामुळे अनेकदा विद्यार्थ्यांच्या शिक्षणाकडे दुर्लक्ष होतं, त्यांचं खूप मोठं नुकसान होतं, हे प्रत्येक शिक्षकाला माहीत आहे आणि त्याची खंत त्यांना असते.

डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांनी आपल्या जीवनाच्या अंतीम समयी मोठ्या आत्मीयतेने आणि एका वेगळ्याच भावनिक क्षणी सांगितले होते की, “माझ्या हृदयात परिवर्तन झाले आहे, जसे गौतम बुद्धांच्या समोर आल्यानंतर अंगुलीमाल नावाच्या डाकूच्या हृदयात झाले होते.” हे वाक्य त्यांच्या निस्वार्थ सेवाभावाचे आणि शिक्षणामुळे होणाऱ्या परिवर्तनावरच्या त्यांच्या विश्वासाचे प्रतीक आहे.

विद्यार्थी मित्रांनो, आपल्या या महाराष्ट्रातच नव्हे, तर संपूर्ण भारतात शिक्षक दिन मोठ्या उत्साहाने आणि आदराने साजरा केला जातो. याच दिवशी काही विद्यार्थी आपल्या शिक्षकांना भेटवस्तू देऊन कृतज्ञता व्यक्त करतात, अगदी जसे एकलव्याने आपल्या गुरुंना अंगठा दान करून गुरुदक्षिणा दिली होती. शिक्षकांचा गौरव करणे म्हणजे विद्यार्थ्यांच्या विकासाला गती देणे आणि एका सशक्त समाजाची निर्मिती करणे, असे मी मानतो.

आजच्या या शुभप्रसंगी, मी माझ्या जीवनात महत्त्वाचे स्थान असलेल्या, मला घडवणाऱ्या सर्व शिक्षकांना वंदन करतो. विशेषतः माझे इंग्रजीचे शिक्षक श्री. विकास रणबावळे सर आणि पंडित राघवजी सर यांना मी या निमित्ताने खरी श्रद्धांजली वाहतो आणि त्यांचे आभार मानतो.

एवढेच बोलून मी माझे दोन शब्द संपवतो.

जय हिंद! जय भारत!

आणखी वाचा: लोकमान्य टिळक भाषण मराठी | Lokmanya Tilak Speech in Marathi

तर मित्रांनो, शिक्षक दिनाचे (Teachers day speech in marathi) भाषण लिहिणे म्हणजे केवळ शब्दांची जुळवाजुळव करणे नव्हे, तर ते आपल्या शिक्षकांच्या प्रती कृतज्ञता, आदर आणि कौतुक मनापासून व्यक्त करणे होय. तुमच्या भाषणाच्या प्रत्येक शब्दातून तुमची भावना पोहोचायला हवी. त्यासाठी काही महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवणं गरजेचं आहे, ज्यामुळे तुमचं भाषण प्रभावी ठरेल आणि सर्वांच्या मनात घर करेल.

कोणत्याही प्रभावी भाषणाचे तीन मुख्य भाग असतात:

प्रस्तावना: तुमच्या भाषणाची सुरुवात उपस्थित सर्वांना अभिवादन करून करा. तुम्ही हे भाषण का देत आहात, शिक्षक दिनाचं(Teachers day) महत्त्व काय आहे, याचा थोडक्यात उल्लेख करून श्रोत्यांचे लक्ष वेधून घ्या.

मुख्य भाग (Body): हा तुमच्या भाषणाचा(Teachers day speech in Marathi )आत्मा असतो. इथे तुम्ही शिक्षकांबद्दलचे तुमचे विचार, अनुभव आणि निरीक्षणे सविस्तर मांडा. शिक्षक व्यक्तीच्या आणि समाजाच्या जडणघडणीत किती महत्त्वाची भूमिका बजावतात, त्यांनी तुम्हाला कसं घडवलं, याबद्दल बोला. एखादी आठवण किंवा अनुभव इथे नक्की सांगा.

समारोप (Conclusion – Teachers day speech in Marathi ) ): तुमच्या भाषणाचा शेवट नेहमी कृतज्ञतेच्या संदेशाने करा. शिक्षकांच्या त्यागाबद्दल, त्यांच्या परिश्रमाबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करा. तुम्ही एक प्रेरणादायी संदेश देऊ शकता किंवा इतरांना शिक्षकांचा आदर करण्याचे आणि त्यांचे महत्त्व जाणण्याचे आवाहन करू शकता.

सोपे, स्पष्ट आणि प्रेरणादायी शब्द वापरा! ✨
तुमचे भाषण सर्वांना सहज समजावे यासाठी सोपी आणि स्पष्ट भाषा वापरा. शाळेतील लहान मुलांपासून ते मोठ्यांपर्यंत, प्रत्येकाला तुमच्या भावना समजाव्यात अशी दैनंदिन भाषा वापरल्यास भाषण अधिक प्रभावी होतं. तुमचा बोलण्याचा स्वर नेहमी आदरयुक्त आणि उत्साही ठेवा. यामुळे तुमचे शब्द श्रोत्यांवर सकारात्मक प्रभाव टाकतील आणि त्यांना प्रेरणा देतील.

कथा, कोट्स आणि उदाहरणे यांचा समावेश करा! 📖
तुमचं भाषण((Teachers day speech in Marathi ) अधिक आकर्षक आणि लक्षात राहण्यासारखं बनवण्यासाठी त्यात वैयक्तिक कथा किंवा तुमच्या वर्गातील अविस्मरणीय क्षण सांगा. एखादी गंमतशीर आठवण किंवा शिक्षकांनी तुम्हाला कशी मदत केली, याचा अनुभव शेअर करा. याने श्रोते तुमच्याशी भावनिकदृष्ट्या जोडले जातात. याशिवाय, तुम्ही शिक्षकांबद्दलचे प्रसिद्ध विचार (Quotes) किंवा प्रेरणादायी शिक्षकांची वास्तविक जीवनातील उदाहरणे सुद्धा तुमच्या भाषणात समाविष्ट करू शकता. यामुळे तुमचा संदेश अधिक प्रभावी आणि संबंधित वाटेल.

अखेरचा विचार: मनापासून बोला!
जेव्हा तुम्ही भाषणाची (Teachers day speech in Marathi ) स्पष्ट रचना करता, त्यात मनापासूनचे शब्द आणि अर्थपूर्ण उदाहरणे जोडता, तेव्हा तुमचे शिक्षक दिनाचे भाषण केवळ चांगलेच स्वीकारले जाणार नाही, तर ते दीर्घकाळ स्मरणात राहील. तुमच्या शिक्षकांना तुमच्या शब्दांतून मिळालेली खरी आदरांजली हीच त्यांच्यासाठी सर्वात मोठी भेट असेल!

चला, तर मग तुमच्या लाडक्या शिक्षकांना तुमच्या शब्दांनी आदरांजली वाहण्यासाठी सज्ज व्हा!